بیماری کرم قلب (دیروفیلیازیس) یکی از نگرانی‌های اساسی برای صاحبان سگ‌ها و سایر پستانداران است. این بیماری انگلی ناشی از کرم‌های به نام Dirofilaria immitis است و می‌تواند عواقب وخیمی برای سلامتی حیوانات خانگی داشته باشد. در این مقاله، به بررسی جزئیات این بیماری، علائم، تشخیص، درمان، مراقبت‌های بعد از درمان، و روش‌های پیشگیری خواهیم پرداخت.
1. دیروفیلیازیس (کرم قلب) چیست؟
دیروفیلیازیس، بیماری‌ای است که دلایل آن به وجود آمدن انگل Dirofilaria immitis است. این کرم می‌تواند تا ۳۰ سانتی‌متر طول داشته باشد و معمولاً در قلب و ریه‌های سگ‌ها زندگی می‌کند. این انگل از طریق نیش پشه‌های آلوده به بدن سگ‌ها منتقل می‌شود و پس از ورود به بدن، لاروهای خود را به قلب و ریه‌ها فرستاده و در آنجا رشد می‌کند.
1.1 چرخه زندگی کرم قلب
کرم قلب دارای چرخه زندگی پیچیده‌ای است که شامل مراحل لارو و بالغ است. وقتی پشه‌ای سگ آلوده را نیش می‌زند، لاروهای این انگلی به خون سگ وارد می‌شوند و پس از حدود ۶ تا ۷ ماه به کرم‌های بالغ تبدیل می‌شوند. کرم‌های بالغ می‌توانند سال‌ها در جسم سگ زندگی کنند و با تجمع در قلب باعث اختلال در پمپاژ خون شوند.
2. علائم بیماری کرم قلب در سگ‌ها
نشانگان و علائم بیماری کرم قلب ممکن است در مرحله اولیه غیرقابل تشخیص باشند اما در صورت پیشرفت بیماری، می‌توانند شدت بگیرند. علائم رایج بیماری شامل موارد زیر است:
2.1 علائم اولیه
- سرفه خشک و مداوم: سگ‌های مبتلا به کرم قلب ممکن است شروع به سرفه کنند.
- بی‌تحرکی و خستگی: سگ‌ها ممکن است تمایل کمتری به فعالیت داشته باشند و سریع‌تر خسته شوند.
- کاهش یا از دست دادن اشتها: معمولاً سگ‌ها تمایل به خوردن کاهش می‌یابند.
2.2 علائم پیشرفته
با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نارسایی قلبی: تجمع مایع در ریه‌ها و نارسایی قلبی از جمله عوارض جدی بیماری هستند.
- کاهش وزن محسوس: سگ‌های مبتلا ممکن است به طور واضح وزن خود را از دست دهند.
- آسیت (تجمع مایع در شکم): این وضعیت می‌تواند ناشی از نارسایی قلبی باشد.
3. تشخیص کرم قلب در سگ‌ها
تشخیص بیماری کرم قلب معمولاً شامل مراحل زیر است:
3.1 معاینه بالینی
دامپزشک با بررسی وضعیت عمومی سگ و دریافت اطلاعات درباره علائم، تماس با پشه‌ها و وضعیت بهداشتی عمومی، می‌تواند به تشخیص اولیه برسد.
3.2 آزمایش‌های خاص
- آزمایش آنتی‌ژن: این آزمایش فعالیت کرم‌های بالغ را در خون تشخیص می‌دهد و دقیق‌تر از ۷ ماهگی سگ است.
- آزمایش میکروفیلاریا: بررسی وجود لاروها (میکروفیلاریا) در خون سگ.
- تصویربرداری: اشعه ایکس قفسه سینه و اکوی قلب می‌تواند به بررسی وضعیت قلب و ریه‌ها کمک کند.
4. درمان بیماری کرم قلب در سگ‌ها
درمان دیروفیلیازیس بسته به شدت بیماری و وضعیت عمومی سگ متفاوت است، اما مراحل کلی درمان به شرح زیر است:
4.1 داروهای اولیه
- داروهای ضدالتهابی: کورتون‌ها برای کاهش التهاب ناشی از کرم‌ها تجویز می‌شوند.
- آنتی‌بیوتیک‌ها: داروهایی مانند داکسی‌سایکلین برای کاهش بار باکتریایی که با کرم‌ها همزیستی دارند، تجویز می‌شوند.
- داروی پیشگیری از کرم قلب: این داروها برای جلوگیری از رشد بیشتر لاروها تجویز می‌شوند.
4.2 درمان اصلی
- تزریق ملارسومین (Melarsomine): این دارو برای نابودی کرم‌های بالغ اختصاصی است و معمولاً در سه نوبت زیر جلدی تزریق می‌شود.
4.3 پیگیری و تست نهایی
پس از حدود ۹ ماه از درمان، یک آزمایش نهایی باید انجام شود تا از نابودی کامل کرم‌ها اطمینان حاصل شود.
5. مراقبت‌های لازم بعد از درمان
مراقبت‌های پس از درمان نقش حیاتی در بهبود و پیشگیری از عود بیماری دارند. در این دوره:
- محدود کردن فعالیت: سگ باید از فعالیت‌های شدید و ورزش‌های سنگین پرهیز کند.
- تغذیه سالم: مصرف غذاهای مغذی و انرژی‌زا برای بهبودی سگ ضروری است.
- معاینات دوره‌ای: انجام معاینات منظم برای اطمینان از سلامت قلب و ریه‌ها.
6. پیشگیری از بیماری کرم قلب در سگ‌ها
پیشگیری یک گزینه مؤثرتر و اقتصادی‌تر نسبت به درمان است. برای جلوگیری از دیروفیلیازیس، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
6.1 داروهای ماهانه
این داروها به‌صورت خوراکی یا موضعی باید به‌صورت ماهانه به سگ داده شوند تا از ورود لاروها به بدن جلوگیری کنند.
6.2 تزریقات طولانی‌مدت
تزریقات خاصی وجود دارند که می‌توانند در برابر کرم قلب و دیگر انگل‌ها محافظت نمایند و معمولاً ۶ تا ۱۲ ماه اثر دارند.
6.3 محصولات ترکیبی
داروهایی که علاوه بر پیشگیری از کرم قلب، از سایر انگل‌ها نیز محافظت می‌کنند، می‌توانند انتخاب مناسبی برای صاحبان سگ‌ها باشند.
جمع‌بندی
بیماری کرم قلب یک تهدید جدی برای سلامتی سگ‌هاست، اما با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و مراقبت‌های پیشگیرانه می‌توان این بیماری را به‌طور مؤثری کنترل و مدیریت کرد. برای اطلاع از وضعیت حیوان خانگی خود و دریافت مشاوره تخصصی، می‌توانید با کلینیک‌های دامپزشکی معتبر تماس بگیرید.
سوالات متداول
آیا انسان هم ممکن است به کرم قلب مبتلا شود؟
در موارد نادر، انسان‌ها ممکن است به نوع خاصی از دیروفیلاریا آلوده شوند، اما این بیماری به شکل خطرناکی نظیر سگ‌ها پیدا نمی‌کند.
آیا درمان کرم قلب در سگ‌ها قطعی است؟
درمان معمولاً موفقیت‌آمیز است، اما ممکن است به مدتی طولانی، مراقبت ویژه و گاهی درمان مجدد نیاز داشته باشد.
کرم قلب از سگی به سگ دیگر منتقل می‌شود؟
خیر، این بیماری فقط از طریق نیش پشه‌های آلوده منتقل می‌شود و قابل انتقال بین سگ‌ها نیست.
تنظیم درست و مستمر برنامه پیشگیری می‌تواند از بروز این بیماری جلوگیری کند و سلامت سگ شما را تضمین نماید.
